Werknemers uit het buitenland aanwerven in Vlaanderen vraagt een aantal stappen en documenten. Er zijn sowieso een aantal verschillende pistes van werkvergunningen. In dit artikel zullen we het voornamelijk hebben over lange termijn jobs in de industriële sector, met een Belgische arbeidsovereenkomst, voor mensen uit niet-EU-landen naar Vlaanderen. Voor de andere gewesten Wallonië en Brussel zijn er afwijkende procedures.

Het spreekt natuurlijk voor zich om eerst in België en daarna binnen Europa naar geschikte kandidaten te zoeken. Pas als dat niet lukt, kun je kijken naar landen buiten de Europese Unie. De regels voor het aanwerven van mensen uit die derde landen zijn namelijk strenger.
Voor korte opdrachten, zoals het installeren van machines of seizoenswerk gelden vaak soepelere regels.
Kijk altijd op de website van de Vlaamse Overheid voor de meest actuele informatie over werken in België.
Categorieën van Buitenlandse Werknemers
België hanteert verschillende categorieën voor buitenlandse werknemers, waaronder:
- EU/EER-Burgers: Burgers van de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte hebben het recht om in België te werken zonder een werkvergunning. Dit geld ook voor gedetacheerde werknemers uit deze landen. Ze moeten echter wel in het bezit zijn van een geldig identiteitsdocument en je zal je lokaal moeten registreren.
- Derde Landen: Werknemers van buiten de EU
- Hooggeschoolde of leidinggevende werknemers: Voor hooggeschoolde professionals die specifieke expertise hebben bestaat de zogenaamde blauwe kaart die naast een aantal andere voorwaarden, minimum een bachelor of masterdiploma en een minimum inkomen beslaat van 48 912 EUR. Voor leidinggevenden is er een hoger minimuminkomen (maar geen opleidingsvereiste).
- Knelpuntberoepen:
- Middengeschoolde beroepen die zich bevinden in de knelpuntberoepen lijst. Dit zijn beroepen waar een dusdanige krapte voor is op de arbeidsmarkt dat je hier direct buiten Europa kan recruteren.
- Overige knelpuntberoepen. Voor deze functies dien je eerst te bewijzen dat je lokaal niemand hebt kunnen vinden. Dit kan door de functie uit te zetten op de VDAB en de hulp van VDAB inroepen en dit voor een periode van minimum 9 weken. Indien niet succesvol geldt dit doorgaans als bewijs om te mogen rekruteren buiten de EU en kan je van start gaan.
Voor de volledigheid een aantal vrijstellingen op lange termijn voor iemand die uit een derde land komt:
- Onderzoeker op gastovereenkomst bij een erkende onderzoeksinstelling in het Vlaams Gewest.
- Iemand die tewerkgesteld is in een onderneming die gevestigd is in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of de Zwitserse Bondsstaat en begeeft zich tijdelijk naar België om diensten te verrichten

Wat zijn de verschillende types werkvergunningen in Belgie
- De arbeidskaart A is bedoeld voor niet-EU-werknemers die al jarenlang legaal in België aan de slag zijn. Om in aanmerking te komen, moet de werknemer minstens vier jaar gewerkt hebben met een arbeidskaart B binnen een periode van tien jaar. Eenmaal verkregen is deze kaart onbeperkt geldig en kan ze telkens worden vernieuwd en kan de werknemer bij verschillende werkgevers werken.
- De arbeidskaart B is het meest gangbare type voor niet-EU-werknemers die naar België komen op basis van een arbeidsovereenkomst. Deze kaart wordt steeds aangevraagd door de werkgever, en is geldig voor een specifieke functie en werkplek. De geldigheidsduur is maximaal één jaar, maar de kaart kan wel jaarlijks verlengd worden. Zolang de werknemer in dienst blijft bij dezelfde werkgever en aan dezelfde voorwaarden voldoet, kan hij of zij met deze kaart blijven werken.
- De arbeidskaart C richt zich op bepaalde groepen van vreemdelingen die tijdelijk in België verblijven, zoals asielzoekers, studenten of personen met een medische regularisatie. Deze kaart is tijdelijk en de geldigheid hangt samen met het verblijfsrecht van de houder.
Hoe een buitenlandse werknemer tewerkstellen?
Er zijn sowieso een aantal stappen te verrichten
- Eerst en vooral moet op basis van de vacature gekeken worden of dit een knelpuntberoep betreft (want enkel dan is rekrutering buiten Europa mogelijk behoudens de vrijstellingen). En, indien, of het gaat over een middengeschoold beroep of het zit in de categorie overige aangezien in het laatste geval nog een onderzoek bij de VDAB wordt verricht
- Afhankelijk per land waar de buitenlandse werkgever woont, kan het zijn dat een aantal formaliteiten te verrichten in het land van herkomst.
- Voor sommige beroepen waaronder bijvoorbeeld ook de zorg zal ook een homologatie van het diploma moeten gebeuren via de bevoegde lokale instanties in Belgie
- Lokaal wordt een gepaste kandidaat gerekruteerd via de gangbare kanalen. Soms kan dit door de werkgever zelf gebeuren, soms zal dit moeten gebeuren via lokaal geaccrediteerde recruiteringskanalen.
- Werkgever: De werkgever in Vlaanderen dient de gecombineerde vergunning aan te vragen bij de Vlaamse Overheid
- Indienen van aanvraag: De aanvraag kan online ingediend worden door de werkgever, en de werknemer moet gegevens verstrekken over het type werk, het contract en de duur van het verblijf in België, naast een aantal andere documenten (medisch attest, lokale sociale zekerheidsattesten, etc…)
- Beslissing en Goedgekeurd: Als de aanvraag wordt goedgekeurd, krijgt de werknemer een gecombineerde vergunning, die hen zowel het recht geeft om in België te werken als om er tijdelijk te verblijven.
- Visum en vertrek. Vervolgens zal een visum moeten worden aangevraagd en worden de laatste formaliteiten in orde gebracht met lokale instanties.
- Bij aankomst dient huisvesting geregeld te worden. Soms zal de werkgever dit moeten bekostigen en heel vaak moeten hulp voorzien worden, aangezien verhuur aan niet-Belgen zonder werk historiek niet evident zal zijn.
- Administratieve formaliteiten dienen geregeld te worden zoals inschrijven in de lokale instantie, elektronische vreemdelingenkaart aanvragen, aansluiten bij de mutualiteit, bankrekening openen, …
- Integratie. Om een duurzame tewerkstelling mogelijk te maken is het ten zeerste aan te raden de niet-Belgische werknemer te briefen over de lokale cultuur, wegwijs te maken in het dagelijks leven, ondersteuning bieden, en integreren in lokale netwerken.
- Taal. De taal spreken is een zeer belangrijk facet van inburgering en er zijn hiervoor verschillende opties. Het is ten zeerste aan te raden als werkgever dit te faciliteren.
De gecombineerde vergunning voor werknemers uit Derde Landen.
In Vlaanderen is een gecombineerde vergunning een systeem dat is ingevoerd om de administratieve procedures voor buitenlandse werknemers die tijdelijk in Vlaanderen willen werken, te vereenvoudigen. Het is een gecombineerde procedure voor de werkvergunning en de verblijfsvergunning (voor niet-Europese werknemers).
De gecombineerde vergunning bestaat uit de volgende elementen:
- Werkvergunning: Hiermee krijgt de buitenlandse werknemer toestemming om in België te werken. De werkvergunning kan tijdelijk zijn (bijvoorbeeld voor seizoensarbeid) of langdurig, afhankelijk van het type werk en de duur van het contract.
- Verblijfsvergunning: Dit is de toestemming om in België te verblijven, die meestal gekoppeld is aan het werk. De werknemer moet aangeven waarom en voor hoelang hij of zij in België wil verblijven.
Belangrijke aandachtspunten:
- De vergunning is vaak specifiek gekoppeld aan de werkgever en het type werk. Dit betekent dat als de werknemer van werkgever verandert, de vergunning mogelijk moet worden aangepast.
- Vergeet ook niet dat bij lokale instanties in het buitenland vaak ook stappen nodig zijn alvorens zij in Belgie kunnen komen werken. Er kunnen ook bepaalde regels van het land van herkomst nog steeds gelden, vaak dit ter bescherming van de werknemer in het buitenland (in dit geval dus Belgie).
- Deze mensen zullen tewerkgesteld worden aan Belgische voorwaarden en dienen dus ook een Belgisch salaris te ontvangen. Afhankelijk van het type werk zal dit doorgaans vallen onder het paritair comite waaronder de werknemer tewerk is gesteld.
Voordelen van het aantrekken van buitenlands talent:
- Toegang tot een bredere talentenpool: Door buitenlands talent aan te trekken, krijg je toegang tot een grotere en diverse groep professionals met verschillende vaardigheden en ervaringen die mogelijk niet lokaal beschikbaar zijn. Dit kan helpen bij het verbeteren van de bedrijfsvoering, het implementeren van best practices, en het betreden van nieuwe markten.
- Innovatie en diversiteit: Het brengen van verschillende culturele perspectieven kan leiden tot innovatieve ideeën en oplossingen. Diversiteit kan de creativiteit en probleemoplossend vermogen binnen een organisatie versterken.
- Versterken van de internationale uitstraling: Een internationale werkomgeving kan het imago van een bedrijf versterken, vooral als het actief is in wereldwijde markten.
Nadelen van het aantrekken van buitenlands talent (en hoe ermee om te gaan):
- Taal- en cultuurbarrières: Er zijn verschillende opties om dit te overbruggen zoals investeren in taaltrainingen en interculturele communicatie workshops om barrières te verkleinen.Daarnaast is het enorm belangrijk om een open en inclusieve cultuur te creëren, waarin medewerkers zich ondersteund voelen bij het uiten van ideeën en het oplossen van misverstanden kan helpen. Werken met buitenlandse werknemers kan ook gezien worden als een kans voor teamleden om hun communicatievaardigheden te verbeteren en hun culturele competentie uit te breiden.
- Verlies van lokale werkgelegenheid: In een land zoals Vlaanderen, met een structurele krapte op de arbeidsmarkt, kan de komst van buitenlands talent bijdragen aan de groei van het bedrijf, wat uiteindelijk ook meer werkgelegenheid voor de lokale gemeenschap creëert. Daarnaast is het altijd aan te raden om samen te werken met lokale opleidingen en initiatieven die de vaardigheden van de lokale arbeidsmarkt verbeteren..
- Hogere kosten: Hoewel er initiële kosten verbonden zijn aan het aantrekken van buitenlands talent, kunnen de lange termijn voordelen de investering ruimschoots rechtvaardigen door het bedrijf in staat stellen sneller te groeien, nieuwe markten te betreden, of innovaties te ontwikkelen.
- Juridische en administratieve complicaties: Het navigeren door immigratiewetgeving kan intimiderend zijn en daarom kan het nuttig zijn om samen te werken met immigratie-experts of gespecialiseerde adviseurs die bedrijven helpen om soepel door de juridische processen te navigeren. Dit vermindert niet alleen de administratieve last, maar helpt ook bij het naleven van wet- en regelgeving.
- Integratieproblemen: Werken in diverse teams kan leiden tot betere samenwerking en creatieve oplossingen. Er zijn verschillende manieren om integratie te faciliteren zoals een programma voor onboarding ontwikkelen dat zich specifiek richt op het integreren van buitenlandse werknemers, inclusief mentorschap en teambuilding activiteiten. Een cultuur van inclusie kan worden bevorderd door regelmatig open gesprekken en gezamenlijke activiteiten te organiseren.
- Onzekerheid rond beleid: De structurele krapte van de arbeidsmarkt in Vlaanderen (en bij uitbreiding Europa) zal de komende jaren niet afnemen. Het beleid als dusdanig kan wel veranderen (zowel algemeen als voor specifieke type jobs) maar het is en blijft een noodzaak als aanvulling op de andere initiatieven van de overheid.
Wat Dit Betekent voor Filippijnse Werknemers
Filippijnse werknemers vormen een groeiende groep op de Belgische arbeidsmarkt, vooral in sectoren zoals techniek en gezondheidszorg. De mogelijkheden voor Filippijnse werknemers zijn breed, maar ze moeten wel voldoen aan de eisen voor werk- en verblijfsvergunningen. Dit kan soms een complexe en tijdrovende procedure zijn. Ondanks deze uitdagingen biedt België kansen voor Filippijnse werknemers om een nieuw leven op te bouwen en bij te dragen aan de economie. De juiste ondersteuning en begeleiding zijn cruciaal om de overgang soepel te laten verlopen en een succesvolle integratie mogelijk te maken
